فریدون حسن
جوان آنلاین: ثانیهشمار آغاز بزرگترین آوردگاه ورزش جهان شروع به کار کرده است و ورزشکاران المپیکی جهان خود را آماده میکنند از ۱۲ مرداد ماه در پاریس بر سر کسب سکوی قهرمانی مهمترین رویداد ورزش جهان باهم رقابت کنند.
تکلیف بسیاری از سهمیهها در رشتههای مختلف مشخص شده است و آنها که المپیکی شدهاند، آخرین مراحل آمادهسازی خود را سپری میکنند و آنها که هنوز امید دارند بتوانند در میدان پاریس حاضر باشند، تلاش میکنند از فرصتهای باقیمانده استفاده کنند. ورزش و ورزشکاران ایران هم از این قاعده مستثنی نیستند. پیشبینی کمیته ملی المپیک کسب ۳۰ تا ۳۵ سهمیه برای حضور در المپیک ۲۰۲۴ بوده که از این تعداد تاکنون ۳۱ سهمیه کسب شده است.
هرچند دورنمای کسب سهمیه المپیک پاریس تقریباً نیمی از سهمیههای کسبشده برای المپیک توکیو بوده است، اما کسب تقریباً تمام سهمیههای پیشبینیشده خود نکته قابل تأملی است که میتواند در نهایت به درخشش کاروان ورزش ایران در پاریس بینجامد، به خصوص که اینبار هم قرار است کاروانی کیفی را اعزام کنیم.
ایران تاکنون در رشتههای کشتی، وزنهبرداری، تیراندازی، تکواندو، قایقرانی، ژیمناستیک، شمشیربازی و دوچرخهسواری موفق به کسب سهمیه شده و امیدوار است در فرصت باقیمانده بتواند به سهمیههای خود اضافه کند. والیبال ایران هر چند سخت، اما هنوز یک فرصت برای حضور در پاریس دارد که باید دید میتواند از آن استفاده کند یا نه، در سایر رشتهها هم هنوز شانس وجود دارد، مثلاً در شنا میتوان به وایلد کارت امیدوار بود، اما آنچه مشخص است اینکه کسب سهمیه در فرصت کوتاه باقیمانده خیلی سختتر از قبل است.
شاهکار قایقرانی
شیوا نوروزی
گرفتن سهمیه بازیهای المپیک کار آسانی نیست و بسیاری از ورزشکاران دنیا با ناکامی در کسب سهمیه در حسرت حضور در این بازیها میمانند. با این حال قایقرانی کشورمان با کسب چهار سهمیه ارزشمند با پنج نماینده در المپیک پاریس حضور خواهد داشت. تیمملی قایقرانی ایران در بازیهای آسیایی هانگژو نتوانست انتظارات را برآورده کند؛ سهرابیان، رئیس فدراسیون قول دورقمی شدن تعداد مدالها در هانگژو را داده بود، اما تنها پنج مدال از آن قایقرانی کشورمان شد و از طلا هم خبری نبود. در شرایطی که این نتایج انتظارات از قایقرانی را کاهش داده بود، پاروزنان ایران در رقابتهای انتخابی شاهکار کردند. مسابقات قایقرانی آبهای آرام قهرمانی آسیا و انتخابی المپیک در ژاپن برگزار شد و محمدنبی رضایی و علی آقامیرزایی دو سهمیه مهم را در توکیو به دست آوردند. رضایی در فینال کانو یک نفره هزارمتر مردان و در رقابت با حریفانی از چینتایپه، چین، تاجیکستان، ژاپن، قزاقستان و هند، زودتر از بقیه و با ثبت زمان چهاردقیقهو ۱۰ ثانیهو ۹۸۰ صدمثانیه از خط پایان گذشت. این ملیپوش با شایستگی مدال طلا آسیا را به گردن آویخت و سهمیه المپیک را ازآن خود کرد. آقامیرزایی به فینال کایاک هزارمتر مردان راه یافت. او در فینال مسابقات توکیو رکورد ۳ دقیقهو ۵۰ ثانیهو ۲۸۲ صدمثانیه را ثبت کرد و مقام سوم را به دست آورد. کسب مدال برنز با گرفتن سهمیه المپیک همراه شد. در چونگجوی کرهجنوبی ملیپوشان روینگ در مسابقات قهرمانی آسیا و انتخابی المپیک به میدان رفتند و دو سهمیه به دست آوردند. کسب سهمیه رویینگ دونفره سسبکوزن زنان مهمترین آنها بود. مهسا جاور و زینب نوروزی در فینال این ماده و در حالی که تنها دو سهمیه المپیک توزیع میشد، با زمان ۷ دقیقهو ۴ ثانیهو ۷۸ صدمثانیه به عنوان قایق دوم از خط پایان عبور کردند و تاریخساز شدند. این نخستینباری است که قایقرانی ایران در قایق دونفره صاحب سهمیه المپیک شده است. با درخشش فاطمه مجلل، یک سهمیه در رویینگ تکنفره سنگینوزن زنان هم به ارمغان آمد. مجلل در فینال این ماده پس از قایقرانان ازبک و ژاپنی، به خط پایان رسید و ضمن کسب مدال برنز آسیا، جواز حضور در بازیهای پاریس را نیز به دست آورد.
سهمیه کامل برای هوگوپوشان
اشرف رامین
تیمملی تکواندوی ایران با چهار سهمیه در پاریس برای کسب مدال تلاش خواهد کرد. طبق قانون هر کشور میتواند دو تکواندوکار مرد و دو تکواندوکار زن در بازیهای المپیک داشته باشد و خوشبختانه در سیوسومین دوره این بازیها کشورمان هر چهار سهمیه ممکن را به دست آورد تا با حداکثر ظرفیت خود به جنگ رقبا برود. جدال در شیاپچانگ پاریس اصلاً آسان نخواهد بود و حریفان با بهترین نفرات و آمادگی پا به میدان خواهند گذاشت. مهران برخورداری، ناهید کیانی، آرین سلیمی و مبینا نعمتزاده، چهار ملیپوش ما در المپیک ۲۰۲۴ خواهند بود. هر چهار نفر برای رسیدن به سهمیه المپیک تمام توان خود را به کار گرفتند و در نهایت به هدفشان رسیدند. کسب سهمیه از طریق رنکینگ جهانی سختیهای خاص خود را دارد و خوشبختانه آرین سلیمی توانست این مهم را محقق سازد. رقابتهای گرنداسلم ووشی آذرماه سال گذشته در چهار وزن المپیکی برگزار شد و ملیپوش وزن ۸۰-کیلوگرم ایران اولین سهمیه را برای کشورمان به ارمغان آورد. برخورداری تا فینال گرنداسلم ووشی پیش رفت و در مصاف با حریف ازبکستانی خوش درخشید. مهران برخورداری با گذشتن از سد رقیبش، هم طلای مسابقات را به گردن آویخت و هم سهمیه المپیک پاریس را قطعی کرد. امید اول تکواندوی بانوان برای کسب مدال المپیک، دومین سهمیه را به دست آورد. ناهید کیانی سال گذشته مدال طلای جهان را ازآن خود کرد و دو مدال نقره گرندپریهای رم و چین را به گردن آویخت تا رتبه چهارم رنکینگ جهانی به او تعلق یابد. با اعلام فدراسیون جهانی (WTF) کیانی سهمیه ۵۷- کیلوگرم بانوان را به دست آورد. این اولینباری است که تکواندوی بانوان ایران از طریق رنکینگ جهانی موفق به کسب سهمیه بازیهای المپیک میشود. دیگر نمایندگان ما برای حضور در المپیک، مجبور بودند در رقابتهای کسب سهمیه قاره آسیا شرکت کنند. ۱۶ سهمیه رقابتهای قارهای تنها به ورزشکارانی تعلق میگرفت که فینالیست شوند. این مسابقات در آخرین روزهای سال گذشته در شهر تای آن چین برگزار شد و خوشبختانه مبینا نعمتزاده و آرین سلیمی سهمیههای تیمملی را تکمیل کردند. نعمتزاده دو حریف از کشورهای تیمور و ژاپن را شکست داد و با صعود به فینال رقابتها، سهمیه وزن ۴۹-کیلوگرم بانوان را قطعی کرد. درخشش تاریخی مبینا باعث شد تکواندوی ایران برای نخستینبار دو نماینده خانم در بازیهای المپیک داشته باشد. سلیمی نیز بعد از غلبه بر حریفان قطری و لبنانی، فینالیست شد و سهمیه سنگینوزن مردان (۸۰+) به تکواندوکار ۱۹ ساله ایران رسید.
«نخستین سهمیه تیمی» عیدی شمشیربازان
شمیم رضوان
ششم فروردین ماه، شمشیربازی موفق به کسب نخستین سهمیه تیمی کاروان ایران برای حضور در المپیک پاریس شد. جام جهانی مجارستان آخرین مرحله کسب سهمیه المپیک پاریس برای سابریستهای ایران بود؛ فرصتی که تیمملی شمشیربازی ایران متشکل از علی پاکدامن، محمد رهبری، محمد فتوحی و فرزاد باهر به خوبی از آن استفاده کرد. تیم ایران با شکست اردن و مصر به یکچهارم نهایی جامجهانی راه یافت و با توجه به شکست ژاپن، حریف دیرینهاش برابر رومانی، موفق به کسب سهمیه تیمی المپیک شد. تا ایران علاوه بر داشتن سه سهمیه در جدول انفرادی، برای دومین بار، سهمیهای هم در بخش تیمی داشته باشد. با توجه به نخستین سهمیهای که ورزش ایران در سال ۱۴۰۳ کسب کرد، چهار شمشیرباز مسافر پاریس شدند که سه نفر در بخش انفرادی هم حضور خواهند داشت. علی پاکدامن سال گذشته بود که موفق به جای دادن خود در بین مسافران پاریس شد. کاپیتان تیم شمشیربازی سابر ایران مدالهای مهمی در سال ۱۴۰۲ کسب کرد؛ مدالهایی که باعث ارتقای او در رنکینگ جهانی شد. فدراسیون بینالمللی شمشیربازی بعد از جام جهانی شمشیربازی ایتالیا، رنکینگ برترین سابریستهای جهان را در دو بخش تیمی و انفرادی اعلام کرد که براساس رنکینگ جدید، علی پاکدامن برترین سابریست ایرانی با ۱۵۳هزار امتیاز موفق شده بود جایگاه خود را از دو رقمی به یکرقمی ارتقا دهد و در رده پنجم جهان قرار گیرد؛ تغییری که حضور او را در المپیک پاریس قطعی کرد. چهار سهمیه در اسلحه سابر از سوی علی پاکدامن، محمد رهبری، محمد فتوحی و فرزاد باهر کسب شده است که هر چهار نفر میتوانند در بخش تیمی شرکت کنند، اما در بخش انفرادی تنها سه نفر شانس حضور دارند. شمشیربازان ایران در بخش زنان و مردان اسلحه اپه و فلوره و همچنین سابر بانوان فرصت کسب سهمیه را در مسابقات زون آسیا دارند.
میدان استانبول فرصت تکسهمیه باقیمانده کشتی
دنیا حیدری
برای ایران المپیک یعنی کشتی. کشتی ایران با قدرت در المپیک ظاهر میشود و المپیک پاریس هم از این قاعده مستثنی نیست. ایران تاکنون از ۱۲ سهمیه ممکن ۱۱ سهمیه را کسب کرده و تنها یک سهمیه در آزاد باقی مانده که باید در مسابقات ترکیه کسب شود.
آزادکاران ایران در المپیک پاریس هم بدون شک یکی از امیدهای کاروان ایران هستند؛ رشتهای که تا به امروز موفق به کسب پنج سهمیه در اوزان ۶۵، ۷۴، ۸۶، ۹۷ و ۱۲۵ کیلوگرم شده است و برای تکمیل سهمیههای خود چشم به مسابقات استانبول دارد تا تکلیف تنها وزن باقیمانده (۵۷ کیلوگرم) هم روشن شود.
نخستین گزینشی المپیک مسابقات جهانی بلگراد بود که ایران به واسطه رحمان عموزاده در وزن ۶۵، حسن یزدانی در وزن ۸۶ و امیرحسین زارع در وزن ۱۲۵کیلوگرم موفق به کسب سهمیه المپیک شد. سهمیه ایران در اوزان ۷۴ و ۹۷کیلوگرم نیز در دومین مسابقات گزینشی المپیک به ترتیب از سوی یونس امامی و امیرعلی آذرپیرا کسب شد، اما احمد محمدنژادجوان برخلاف انتظار نتوانست در مسابقات گزینشی قرقیزستان تکلیف سهمیه وزن ۵۷کیلوگرم را مشخص کند، البته هنوز یک فرصت برای کسب سهمیه در این وزن باقی است؛ مسابقاتی که در ماه جاری (اردیبهشت) به میزبانی ترکیه برگزار میشود و به نظر میرسد این بار علیرضا سرلک شانس خود را برای کسب سهمیه این وزن امتحان کند تا تیم ملی کشتی آزاد ایران با سهمیه کامل راهی پاریس شود.
شروع کار کسب سهمیه المپیک از سوی فرنگیکاران هم رقابتهای جهانی بلگراد بود. در این رقابتها که مهرماه ۱۴۰۲ در صربستان برگزار شد، ایران با کسب یک طلا، یک نقره و سه برنز به عنوان نایب قهرمانی دست یافت. این در حالی بود که علاوه بر پنج مدال، موفق به کسب چهار سهمیه المپیک نیز شد. در این رقابتها مهدی محسننژاد در وزن ۶۰ کیلوگرم اگر چه دستش به مدال نرسید و با ایستادن بر جایگاه پنجم به کار خود پایان داد، اما موفق به کسب سهمیه المپیک شد، این در حالی بود که محمدرضا گرایی در وزن ۶۷ کیلوگرم، محمدرضا ساروی در وزن ۹۷کیلوگرم و امین میرزازاده در وزن ۱۳۰کیلوگرم ضمن مدالآوری، موفق به کسب سهمیه المپیک هم شدند، اما چهار سهمیه نمیتوانست برای کشتی فرنگی ایران کافی باشد، شاگردان رنگرز در فاصله کمتر از ۱۰۰ روز مانده به المپیک پاریس با کسب دو سهمیه باقی مانده خیال همه را راحت کردند. علیرضا محمدی که در جهانی بلگراد دستش به سهمیه نرسیده بود، این بار در رقابتهای کشتی فرنگی کسب سهمیه المپیک در قاره آسیا که به میزبانی بیشکک قرقیزستان برگزار شد، کار نیمهتمام خود را با کسب سهمیه وزن ۸۷کیلوگرم تمام کرد، آن هم در شرایطی که قبل از او نیز امین کاویانینژاد در وزن ۷۷کیلوگرم موفق به کسب سهمیه المپیک شده بود تا خیال همه بابت کشتی فرنگی آسوده خاطر شود.
دشواریهای کسب سهمیه
اشرف رامین
افول رکوردها و ثبت نتایج ضعیف، کار را به جایی رساند که وزنهبرداری ایران به سختی برای المپیک سهمیه بگیرد و در نهایت نیز با ترکیب ناقص راهی پاریس شود. در المپیک ۲۰۲۴ و در رشتهوزنهبرداری، هر کشور در صورت کسب سهمیه کامل میتواند سه ورزشکار مرد و سه ورزشکار به همراه داشته باشد. این در حالی است که در المپیک توکیو چهار سهمیه برای مردان و چهار سهمیه برای زنان درنظر گرفته شده بود. با کاهش تعداد ورزشکاران در این رشته، انتظار میرفت تیم ایران با حداکثر سهمیه به پاریس برسد، اما در نهایت دو پولادمرد موفق به تصاحب سهمیه بازیها شدند. رقابتهای جهانی ۲۰۲۲ در کلمبیا، رقابتهای قهرمانی قارهها ۲۰۲۳، جایزهبزرگ کوبا، مسابقات جهانی ۲۰۲۳ در ریاض، جایزه بزرگ قطر و قهرمانی قارهها ۲۰۲۴ رویدادهایی بودند که وزنهبرداران میتوانستند با حضور در آنها امتیازات لازم را برای کسب سهمیه به دست بیاورند، اما جامجهانی تایلند آخرین فرصت کسب سهمیه بود و بسیاری از مدعیان جهان با تمام قوا در آخرین مرحله از مسابقات گزینشی پاریس به پوکت آمدند. میرمصطفی جوادی، رضا دهدار، علی داوودی و آیت شریفی به عنوان چهار نماینده اعزامی کشورمان انتخاب شدند و داوودی و شریفی در دسته فوقسنگین برای کسب یک سهمیه رقیب یکدیگر بودند. جوادی در حالی سهمیه دسته ۸۹ کیلوگرم را قطعی کرد که پیش از وزنهزدن در جامجهانی جایگاه ششم گزینشی المپیک را در اختیار داشت. عملکرد این ملیپوش در رقابتهای قبلی به گونهای بود که سهمیه جوادی پس از وزنکشی و انجام تست دوپینگ در جامجهانی تایلند قطعی شد. پس از ثبت اولین سهمیه وزنهبرداری کشورمان در المپیک ۲۰۲۴، ملیپوش ۸۹ کیلوگرم ایران تنها در حرکت یک ضرب وزنه ۱۶۰ کیلویی را مهار کرد و پس از ناکامی در حرکت دوضرب، نتوانست رکورد مجموع را به ثبت برساند. در دسته ۱۰۲+کیلوگرم علی داوودی در گروه A وزنه زد و ضمن کسب سه مدال نقره سهمیه سنگین وزن مردان را به چنگ آورد. او با رکورد ۲۰۲ کیلو یکضرب، ۲۵۲ کیلو دوضرب و ۴۵۴ کیلو مجموع نایبقهرمان جامجهانی شد. این در حالی است که شریفی در گروه B وزنه زد و به رغم کسب سه مدال برنز، از رسیدن به سهمیه بازماند.
تیرها به هدف نخورد، سهمیه آب رفت
شیوا نوروزی
از رشتهای که نمایندهاش در المپیک توکیو طلایی شد انتظارات بالا بود، اما در ادامه نتایج ضعیف تیراندازی، تنها چهار نماینده کشورمان در بازیهای پاریس در خط آتش قرار خواهند گرفت. مدتهاست رکوردهای تیراندازان ما افت کرده و کارشناسان بارها نسبت به این مسئله هشدار داده بودند. ناکامی در بازیهای آسیایی و کسب تنها یک مدال برنز در هانگژو، زنگ خطر را به صدا آورد، با وجود این عملکرد ملیپوشان تغییر چندانی نداشت تا جایی که حتی جواد فروغی نیز نتوانست سهمیه المپیک را به دست بیاورد! در این بین باید تأکید کرد نخستین سهمیه کاروان ورزش کشور در المپیک پیشرو را یک تیرانداز به ارمغان آورد؛ هانیه رستیمان مهرماه ۱۴۰۱ در مسابقات قهرمانی جهان در مصر خوش درخشید. او در تپانچه ۲۵ متر، با شکستن رکورد خود به جمع هشت نفر نهایی این ماده صعود و در آخر نیز به عنوان نفر پنجم سهمیه المپیک را قطعی کرد. در این رویداد ۱۹ شرکتکننده داشتیم، اما رستمیان تنها کسی بود که دستش به سهمیه رسید. مردادماه سال گذشته نوبت شرمینه چهلامیرانی بود که دومین سهمیه تیراندازی ایران را قطعی کند. این بانوی جوان در مسابقات قهرمانی جهان در باکو و در ماده تفنگ ۱۰ متر در خط آتش ایستاد. چهلامیرانی در دور اول جایگاه دوم را کسب کرد و در فینال پنجم جهان شد تا سهمیه پاریس برای او رزرو شود. در فصل زمستان تعداد سهمیهها به سه افزایش یافت چراکه فاطمه امینی در رقابتهای قهرمانی آسیا خوش درخشید. در فینال تفنگ ۱۰ متر بانوان در جاکارتا، امینی رتبه ششم را به دست آورد و موفق به کسب سهمیه المپیک پاریس شد. غیرمنتظرهترین سهمیه کاروان ورزش کشور متعلق به اهداف پروازی است. مسابقات اهداف پروازی قهرمانی آسیا در کویت برگزار شد و از آنجا که سهمیه المپیک هم در این کشور توزیع میشد، مدعیان قدر قاره در کویت حضور داشتند. محمد بیرانوند تیرانداز ۱۶ ساله در مرحله مقدماتی نفر اول شد و در فینال نیز ضمن کسب مدال طلا، سهمیهای برای تیراندازی ایران به دست آورد که هیچکس انتظارش را نداشت.
ژیمناستیک ۶۰ سال بعد
دنیا حیدری
بدون شک یکی از باارزشترین سهمیههای کسبشده ایران برای حضور در المپیک پاریس، سهمیه ژیمناستیک است که مهدی الفتی بعد از چیزی حدود ۶۰ سال برای ایران تکرار کرد. پیش از او جلال بازرگان و جمیله سوروی در سال ۱۹۶۴ موفق به کسب سهمیه المپیک توکیو شده بودند و بعد از آن دیگر هیچ ژیمناستیککاری از ایران به این موفقیت دست نیافته بود، اما الفتی که سال گذشته با کسب مدال نقره در بازیهای آسیایی هانگژو تاریخسازی کرد و اولین مدال تاریخ این رشته در بازیهای آسیایی را برای ایران به ارمغان آورد، حالا دومین موفقیت به یادماندنی خود را نیز با کسب سهمیه المپیک کسب کرد، آن هم در شرایطی که ژیمناستیک طی سالهای اخیر با مشکلات متعددی روبهرو بوده است، اما با وجود تمام چالشهای این رشته، الفتی نه فقط سال گذشته با ایستادن برسکوی دوم بازیهای آسیایی غوغا کرد که با کسب سهمیه المپیک بار دیگر توانمندیهای موجود ژیمناستیک ایران را به رخ کشید؛ ورزشکاری که بدون شک در صورت حمایت میتواند از پاریس هم با دست پر بازگردد.
تنها سهمیه دوچرخه
شمیم رضوان
تغییر سیستم و توزیع پیچیده سهمیههای المپیک کار رکابزنان ایران را در این دوره برای کسب جواز حضور در بزرگترین رویداد ورزشی دنیا سختتر کرد. چرا که رنکینگ با محاسبه امتیازات و رتبهبندی دوچرخهسواران در مسابقات قارهای، جهانی، تورهای بینالمللی و رقابتهای داخلی (تا آبان ماه ۱۴۰۲) اعلام شد که بر این اساس، کشورهای اول تا پنجم هر کدام چهار سهمیه، کشورهای ششم تا دهم هر کدام سه سهمیه، کشورهای یازدهم تا بیستم هر کدام دو سهمیه و کشورهای بیستمویکم تا چهلوپنجم هر کدام صاحب یک سهمیه شدند. با توجه به در نظر گرفتن امتیازها و ردهبندی دوچرخهسواران در رقابتهای یادشده، محمد گنجخانلود که در مسابقات قهرمانی آسیا در رده ششم قرار گرفته بود، موفق به کسب سهمیه شد. در واقع ایران یکی از دو کشوری بود که بعد از ژاپن و قزاقستان در بالاترین رده آسیا قرار گرفت و یکی از دو سهمیه المپیک را از طریق رنکینگ قاره آسیا به دست آورد تا این بار هم دوچرخهسواری جاده ایران در بازیهای المپیک نمایندهای را داشته باشد؛ سهمیهای که اتحادیه جهانی دوچرخه سواری اواخر آبان ماه سال گذشته با ارسال نامهای آن را تأیید کرد، البته این سهمیه به تیم ملی دوچرخهسواری ایران رسیده است که نماینده منتخب و اعزامی ایران میتواند در دو بخش استقامت جاده و تایمتریل انفرادی مردان این بازیها رکاب بزند.